De soldaat-facteur en Rachel, gezien in Vooruit. Brief aan Sebastien Dewaele en Ilse de Koe.

Beste Ilse,

Beste Sebastien,

 

Lang hebben wij niet getwijfeld.  Eerlijkheid gebiedt mij zelfs te zeggen dat wij helemaal niet hebben getwijfeld.  Geen enkele aarzeling.  Van meet af aan was het duidelijk, wij moesten gaan.  Een voorstelling in regie van Arne Sierens.  Met Johan Heldenbergh en Mieke Dobbels in de hoofdrol.  Die drie namen samen zijn een kwaliteitslabel.  Een kwaliteitsgarantie.  Het enig juiste wat wij konden doen, deden wij.  Een kaartje kopen.  Onmiddellijk.  Zoals ik al zei, zonder enige aarzeling.

 

In aanloop naar de voorstelling kregen wij twee maal spijtig nieuws te verwerken.  Om privéredenen haakte eerst Johan af, een beetje later gevolgd door Mieke.  Twee rasacteurs, die wegvallen.  De voorstelling leek onthoofd.  Tegenslagen zijn er om overwonnen te worden.  Ik weet, het klinkt als een regel uit een managementboek.  Toch is het zo.  Een oplossing werd gevonden.  Jullie traden in de spotlight.  Jullie zouden de voorstelling dragen.  Nu hadden wij twee mogelijkheden.  Wij konden ons kaartje inruilen.  Dat was de eerste mogelijkheid.  Wij kenden jullie niet.  Onwetendheid leidt vaak tot angst.  Tot onzekerheid.  Dat zien wij nu al te vaak gebeuren in de wereld van vandaag.  In het Vlaanderen van vandaag.  Angst en onzekerheid hadden ons thuis kunnen houden.  Dat deden wij niet.  Wij kozen voor een tweede optie.  Wij laten ons niet leiden door angst.  Het niet weten, het niet kennen maakt ons juist nieuwsgierig.  Wij wilden jullie ontmoeten.  Wij wilden jullie ontdekken.

 

Gisteren zaten wij in de theaterzaal.  In de Gentse Vooruit.  Voor een verhaal over de Eerste Wereldoorlog.  De Groote Oorlog.  Bij aanvang vroeg ik mij af hoe die wreedheid kan vertaald worden naar het podium.  Hoe die miljoenen slachtoffers op het podium een stem kunnen krijgen.  Hoe de totale waanzin gevoeld kan worden.  Een onmogelijke opdracht, zo dacht ik bij aanvang.  Niet te realiseren.  Ik dwaalde.  Dat weet ik nu. 

 

Door in te zoomen op de levensverhalen van Rachel en Louis toont u het grotere beeld.  The whole picture, zoals ook wel wordt gezegd in het schoon Vlaams.  Net door in te zomen komt u tot die gewenste uitvergroting.  In het verhaal van uw personages lezen wij het verhaal van velen.  In uw verhaal lezen wij de hoop.  De twijfel.  De verslagenheid.  De geslagenheid.  De wanhoop.  De pijn.  Het verlies.  In uw stem horen wij de stem van duizenden.  Van miljoenen.  In uw verhaal wordt de oorlog voelbaar.  Wij staan aan het front.  In de loopgrachten.  Wij staan achter het front.  In de schuilkelders.  Samen met u klampen wij ons vast aan de liefde.  Aan dat klein beetje warmte in een voor de rest koude wereld.  De liefde, het voelt als balsem op de wonde.  Een open wonde.  Een etterende, stinkende wonde.

 

De oorlog is evenwel allesverwoestend.  Het vernietigt alles.  Niks blijft overeind.  Zelfs de liefde niet.  Als die ene houvast wegvalt, heerst enkel duisternis.  Als die wegvalt, dooft het licht.  Dat zien wij bij Rachel.  Dat zien wij bij Louis.  In plaats van die weggevallen liefde treedt uitzichtloosheid.  Uw personages worden niet rechtstreeks geraakt door een kogel.  Door een obus.  Wel onrechtstreeks worden zij geraakt.  Gewond.  Jawel, zij blijven in leven.  Maar zij betalen een hoge prijs.  Een te hoge prijs.  Twee kleine mensen worden platgewalst door een oorlog, waarin zij slechts twee te verwaarlozen pionnetjes zijn.

 

Gisteren stonden jullie op het podium.  U was Ilse niet.  U was Rachel.  U was Sebastien niet.  U was Louis.  Geloofwaardig, dat was het.  Ik hing aan jullie lippen.  Van in den beginne.  Geen aanpassing.  Geen zacht insluipen in het verhaal.  Ik werd het verhaal binnen gekatapulteerd.  Zonder veiligheidsgordel.  Zonder handrem.  Zonder bescherming.  Tijdens dat anderhalve uur werd ik geraakt.  Gekwetst.  Gewond.  Door uw woorden.  Door uw getuigenis.  Het sneed diep.  Behoorlijk diep.  KO geslagen.  In de eerste ronde.

 

Aan het eind zou ik kunnen huilen hebben.  Om uw onmacht.  Om uw verlatenheid.  Om het gebrek aan troost.  Om uw gebroken persoonlijkheid.  Want die werd vernietigd in de oorlog.  U stond recht.  De schouders voorovergebogen.  Achter u het koor.  Tweeënzeventig man sterk.  In die slotsamenzang versterkten zij de emotionaliteit.  Zoals zij tijdens de hele voorstelling deden.  Muziek en beelden lieten mijn hart vollopen.  Deden mij ontelbare keren die spreekwoordelijke kroppen in de keel doorslikken.  Deden mij mijn tranen verdringen.

 

Gisterenavond was een zware avond.  Maar ook een mooie avond.  Daaraan hebben jullie alle verdienste.  Hiervoor wil ik jullie danken.  En oh ja, zouden Johan en Mieke het beter hebben gedaan? Ik denk het niet.  Heel misschien zouden zij het anders hebben gedaan.  Dat zou wel kunnen.  Maar zeker niet beter.  Want jullie deden het goed.  Heel goed.

Met vriendelijke groeten.

Speelkalender:
Compagnie Cecilia.

Link:
Soldaat-facteur en Rachel – Trailer.