Zeitoun. Dave Eggers.

Ik had het boek gelezen van Björn Soenens: Amerika, een biografie van dromen en bedrog.  IN dat boek legt hij het duale karakter van Amerika bloot.  In korte stukjes belicht hij het goede en het slechte in de Amerikaanse maatschappij.  Er zit behoorlijk veel sleet op de Amerikaanse droom.  Het beloofde land loopt mank.  Het land van melk en honing moet dringend aan de zuurstof.  Tot deze besluiten kunnen wij komen na het lezen van dit toch wel interessante boek.

 

Maar ik wou het eigenlijk niet over dat boek hebben.  Dat was slechts een aanleiding.  Een handig middeltje om te komen tot datgene waarover ik het wel wil hebben.  Soms moeten wij al eens een omweg maken om tot de kern van de zaak te komen.  Die omweg kan dan beschouwd worden als een vorm van langdradigheid.  Dat kan best.  Dat zal best.  Toch heeft elk verhaal zijn eigen aanloopje nodig.  Onmiddellijk met de deur in huis vallen is behoorlijk bruut.  Dat doet men niet.  Eerst even aankloppen, dan pas de deur openen.  Zo hoort het.

 

In het grote Amerikaanse boek schreef Björn Soenens ondermeer over Katrina en de gevolgen van deze orkaan voor New Orleans.  Hij verwees hierbij naar het boek van Dave Eggers.  Hij noemde dat boek ‘Zeitoun’ een absolute aanrader.  Toch als u wat meer wou weten over de desastreuze gevolgen van die orkaan voor de inwoners van New Orleans.  Mijn nieuwsgierigheid was gewekt.  Want ik ben gebeten om te weten.  

 

Jawel, ik had gelezen over die orkaan.  In 2005 had ik alle berichtgeving gevolgd in de kranten.  Ik had gelezen over de doden en gewonden.  Over het falen en de fouten.  Ik had alle getuigenverklaringen gelezen.  Tot op dat ene moment.  Dat kritische moment.  Op het moment van de overload haakte ik af.  Op het moment dat we te overdadig werden bestookt met nieuwsfeiten liet ik de orkaan aan mij voorbijgaan.  U zou het onverschilligheid kunnen noemen.  Voorwaar een zware beschuldiging.  Ik wil die beschuldiging dan ook ontkrachten.  Wanneer de journalistiek al te zeer opschuift naar voyeurisme is voor mij de kritieke grens overschreden.  Bij dat overschrijden haak ik af.  Dat deed ik niet enkel bij Katrina.  Dat deed en doe ik ook bij andere rampen.  Geen onverschilligheid dus.  Wel een constant waken over het gaaf houden van mijn betrokken interesse.

 

Ik heb ‘Zeitoun’ gelezen.  Dit waar gebeurd verhaal is een verslag over de dagen vóór en na Katrina.  Het toont de voorbereidingen van de familie Zeitoun op de aangekondigde orkaan.  Het toont een familie, die constant afwegingen maakt.  Noodzakelijke afwegingen.  Op basis van dagelijkse weerberichten en weersvoorspellingen moeten zij beslissen over evacuatie.  Zullen zij thuisblijven of zullen zij toch andere, veiligere oorden opzoeken? Uiteindelijk komen zij tot een compromis.  Moeder en kinderen vertrekken, vader blijft achter. 

 

Toch is dit boek meer dan enkel een verslag.  Het vertelt tevens het verhaal over immigratie en integratie.  Zeitoun is een Syrische immigrant en als zelfstandig aannemer werkzaam in New Orleans.  Hij heeft de Amerikaanse droom verwezenlijkt.  Hij is succesvol.  Hij heeft een goed draaiende zaak. 

 

Tegelijk is hij ook moslim.  Dat heeft bepaalde consequenties voor het gezin.  Dave Eggers toont de gevolgen van 9/11 op de Amerikaanse samenleving.  Er heerst argwaan.  Onwetendheid voedt de angst.  Vaak wordt de familie beschimpt.  Soms is er zelfs discriminatie in het spel.  Ondanks het succes als aannemer botst de familie vaak op de te kleine kantjes van de Amerikaan.

 

Zelfs in de afhandeling en de reactie op de orkaan komt de Amerikaanse bezorgdheid om de veiligheid steeds om de hoek kijken.  De oorlog tegen terrorisme is nooit ver af.  De argwaan en angst dringt binnen in het overheidsapparaat.  Dat binnendringen ontspoort in wangedrag bij overheidsfunctionarissen.  Die functionarissen krijgen carte blanche.  Die functionarissen worden gesterkt door een beleid dat recht op privacy als een luxe beschouwt.  Een luxe, dat in deze bange tijden op alle mogelijke manieren mag aangetast en verkracht worden.

 

Het boek is adembenemend.  Het boek is onthutsend.  Eigenlijk is dit boek net als het boek van Soenens een biografie over dromen en bedrog.  Net als Björn Soenens kom ik tot dat ene besluit: dit is een aanrader.

Links:
When the levees broke: a requiem in four acts (parts I and II) – Spike Lee.
When the levees broke: a requiem in four acts (parts III and IV) – Spike Lee.
Zeitoun - Dave Eggers: een reportage.