Beste Charles,
Uw regeringsverklaring viel in het water. Als jongste Belgische premier had u zich heel
waarschijnlijk een ander feestje gewenst.
U stond nog maar net op het spreekgestoelte toen Laurette Onkelinx haar
duivels ontbond. Zij vroeg uitleg bij de
discutabele uitspraken van Jan Jambon en bij de aanwezigheid van Theo Francken
op een aangebrand verjaardagsfeestje. Ik
moet bekennen, vragen is een understatement.
Mevrouw Onkelinx vroeg niet om uitleg, zij riep om uitleg. Zij schreeuwde. In die mate zelfs dat u het spreken
onmogelijk werd gemaakt.
Een kleuterschool, dat is waarmee uw start werd vergeleken. U kan dat betreuren. Maar al dat kinderlijke geroep heeft ook zijn
voordelen. Want zoals Johan Cruijff ooit
zei, elk nadeel heb zijn voordeel. Het
geroep leidde de aandacht weg van uw regeringsverklaring. De media focuste enkel op het weinig fraaie
schouwspel. Een kritische ontleding van
uw regeringsverklaring door diezelfde media bleef op die manier uit. U passeerde makkelijk uw eerste
kruisverhoor. Dat moet u gelukkig
stemmen.
Mij stemt het allerminst gelukkig.
Want een kritische lezing van uw regeerakkoord is meer dan nodig. Een kritische lezing, dat het onevenwicht uit
het akkoord aan het daglicht moet brengen.
Ik weet het, u klopt zich op de borst met dit volgens u evenwichtige
akkoord. Maar daar plaats ik graag en
onmiddellijk de nodige vraagtekens bij.
De indexsprong. Mijn eerste
vraagteken. Een cadeau van 2,5 miljard
euro van de werknemer aan de werkgever.
Een eenmalige indexsprong noemt u het.
Het effect van die sprong houdt wel in dat alle werknemers twee procent
loon verliezen tijdens hun hele loopbaan.
Die sprong werkt zelfs door in de pensioenen. Johan Vanovertveldt, uw minister van
Financiën, noemt die indexsprong zelfs een geschenkje aan de bedrijven dat tot
in de eeuwigheid doorwerkt. Het
eenmalige karakter van die indexsprong dient bijgesteld te worden, meen ik dan
ook.
Er zouden nochtans redenen zijn voor die indexsprong, zo wordt ons
verteld/wijsgemaakt. Die sprong zou garant
staan voor tachtigduizend extra jobs.
Bij het lezen van die bewering vraag ik mij af welke studies en
rapporten dergelijke veronderstellingen ondersteunen. Geen enkel, stel ik dan vast. Wij moeten vertrouwen op Patrick Dewael. Hij er van overtuigd dat die jobs er zullen
komen. Blind geloof, dat moeten wij
hebben. Ik weet het niet maar dergelijke
beweringen doen mij een beetje denken aan die zogenaamde terugverdieneffecten. Dat excuus werd in het verleden telkens weer
bovengehaald om een discutabele maatregel te verdedigen. Dat loze excuus moest het debat
stilleggen. Net zoals nu. Ook het geloof van Johan Vanovertveldt in die
tachtigduizend jobs overtuigt mij niet.
Terwijl miljarden worden gehaald bij de werknemers via de bedoelde
indexsprong worden slechts miljoenen rondgehaald bij speculanten en grote
vermogens. Dat is dan die grote tax
shift waarnaar u telkens verwijst. Maar
bij die opbrengst van 400 miljoen euro mogen toch wel enkele kanttekeningen
gemaakt worden. Een behoorlijk groot deel
van die 400 miljoen euro bestaat uit de vervroegde betaling van de belasting op
de derde pensioenpijler. Een vervroegde
betaling die ook aan de werknemer zal gevraagd worden. De rest van die 400 miljoen moet komen van de
kaaimantaks. Volgens u zou deze taks 120
miljoen moeten opbrengen maar verschillende fiscalisten betwisten deze
geschatte opbrengsten en spiegelen ons minder positieve effecten voor.
Een betwiste opbrengst van 400 miljoen euro tegenover 2,5 miljard
euro. Dat durf ik behoorlijk onevenwichtig
te noemen. Een faire en evenwichtige
vermogenswinstbelasting had hier rechtvaardig geleken. Zodat de werknemer echt merkt en voelt dat
niet enkel hij de zwaarste lasten moet dragen.
Maar een vermogenswinstbelasting zou een contraproductieve maatregel
zijn. Volgens Bart De Wever zou een
dergelijke belasting enkel de kleine spaarders en de gewone werkende mensen
treffen. Wie die kleine spaarder en/of
gewone werkende mens is, had ik graag even gezien. Heel waarschijnlijk is dat iemand, die een Porsche
instapt om zich daarna te verontschuldigen met het excuus dat het niet zijn
wagen is.
Maar er zijn nog ‘cadeautjes’.
Er is de bijkomende lineaire lastenverlaging. Terwijl studies van de Oeso, het IMF, de
Europese Commissie en de Hoge Raad van Financiën het effect van een dergelijke
lastenverlaging in vraag stellen, gaat u gewoonweg voorbij aan deze
kritiek. U verwijst die rapporten naar
de prullenmand en strooit met gulle hand euro’s uit. Voor u geen gerichte lastenverlaging voor de
laagste en middeninkomens. Dat zou
nochtans het meest jobs en koopkracht opleveren volgens diezelfde studies. Jobs en koopkracht, ik dacht dat het u daar
om te doen was. Blijkbaar vergis ik mij.
De pensioenhervorming. Mijn
tweede vraagteken. Terwijl u voor een beloofde
fiscale hervorming een voorafgaand overleg plant met alle actoren, gaat u bij
de pensioenhervorming voortvarend te werk.
Voor de pensioenhervorming acht u voorafgaand overleg niet
noodzakelijk. Bij de uitwerking van deze
hervorming hebt u zich kunnen beroepen op het voorbereidende werk van de
pensioencommissie onder leiding van Frank Vandenbroucke. Dat beweert u toch. Volgens diezelfde Frank Vandenbroucke zijn er
nochtans drie randvoorwaarden, waaraan de hele pensioenhervorming moet
gekoppeld worden.
Als u mensen langer laat werken, moeten er uiteraard voldoende jobs
zijn. Niet enkel voldoende maar ook
doenbare jobs. Dat spreekt voor zich,
zou u denken. Maar uw
werkgelegenheidsbeleid doet anders vermoeden.
Meer nadruk komt te liggen op flexibilisering en productiviteit. De werknemer komt onder druk te staan. Even op adem komen is er niet bij voor
diezelfde werknemer want er wordt behoorlijk zwaar gesneden in tijdskrediet en
landingsbanen. Een aangepast
werkgelegenheidsbeleid is nochtans noodzakelijk om oudere mensen aan het werk
te houden. Zoniet dreigen zij in de
werkloosheid te belanden of op invaliditeit.
Waarin de winst dan schuilt, lijkt mij een terechte vraag. Die vraag naar een aangepast
werkgelegenheidsbeleid had u nochtans kunnen gebruiken als pasmunt in uw
onderhandelingen met de ondernemers. U
had aan de vele toegekende miljarden voorwaarden kunnen koppelen. Dat is niet gebeurd. Een gemiste kans.
Een tweede voorwaarde is een overlegronde. Een overlegronde waarin de sociale partners
gehoord worden. Dat overleg zou er
komen, zegt u. Maar de krijtlijnen
werden uitgezet door u. Waarover kan dan
nog overlegd worden. Het vermoeden
bestaat dat er enkel nog geschaafd kan worden aan punten en komma’s.
Over een derde randvoorwaarde was de commissie duidelijk. Om de volledige pensioenhervorming te
financieren en de pensioenen op hun huidige peil te behouden, suggereert de
commissie de vermogens te viseren. Uit
uw vorige beleidsmaatregelen weten wij wat u van een dergelijk voorstel
denkt. Volledig uitgesloten, dat is uw
oordeel.
In een commentaar op uw voorgestelde pensioenhervorming laat Frank
Vandenbroucke verstaan dat de klemtoon van het rapport op de loopbaan ligt,
niet op de leeftijdscriteria. Nochtans
doet uw communicatie veronderstellen dat de verhoging van de wettelijke
pensioenleeftijd de grootste hervorming is.
In mijn brief belicht ik uitgebreid twee bekommernissen. Dat is evenwel niet alles. Ik had het kunnen hebben over het
drugsbeleid. Terwijl iedereen het meer
en meer eens wordt te stellen dat het drugsprobleem een sociaal probleem is,
herleidt u dit probleem louter en alleen tot een crimineel probleem. Penalisering lijkt volgens u de enige
oplossing. Ik had het kunnen hebben over
de radicalisering bij moslimjongeren. Al
weer wordt een te grote nadruk gelegd op bestraffing en wordt preventie in het
verdomhoekje geduwd.
Ik had het kunnen hebben over de strijd tegen de fiscale en sociale
fraude. Terwijl de sociale fraude tot
het belangrijkste takenpakket behoort van staatssecretaris Bart Tommelein, is
de strijd tegen de fiscale fraude slechts een klein en beperkt onderdeel van
het uitgebreide takenpakket van staatssecretaris Elke Sleurs. Dat onevenwicht doet mij vermoeden dat de
strijd tegen de fiscale fraude niet dezelfde prioriteit zal toebedeeld krijgen
als in de vorige regering.
Neen, ik kan mij niet verheugen over uw geleverde werk. Het noodzakelijke evenwicht en het spreiden
van de inspanningen over alle schouders is totaal afwezig. Een tweede zit kan ik u niet geven. Het herschrijven van een evenwichtig akkoord
kan ik niet eisen. Ik kan enkel hopen
dat het verzet en oppositie tegen uw beleid voldoende luid klinkt. Zodat het gehoord wordt. Zodat er toch een belletje gaat rinkelen dat
u nog heel wat hebt recht te zetten.
Bij het lezen van mijn brief zou u kunnen denken dat ik faliekant
tegen een pensioenhervorming ben. U zou
kunnen denken dat ik de noodzaak van een strikt begrotingsbeleid met nodige
besparingen niet erken. Indien u tot dat
besluit zou komen, kan ik enkel zeggen dat u mijn brief verkeerd las. Wat ik wel eis, is in beide doelstellingen de
nodige, evenwichtige bijsturingen of begeleidende maatregelen. Want dat mis ik volledig. Het is daartegen dat mijn protest gericht is.
Ik steun dus het protest. Ik
steun het verzet. Ik zal daarom niet
kafferen op vakbonden. Ik zal daarom
niet schelden op stakers. Neen, ik zal
hen begrijpend toeknikken. Met de
glimlach zal ik hun acties ondergaan.
Omdat ik, net zoals hen, overtuigd ben van actie. Luide actie.
Aanhoudende actie. Overtuigende
actie.
Intussen wens ik u alvast veel herbronnende inspiratie. Want het kan anders. Blijkbaar bent u bereid tot
tegemoetkomingen. Toch tegenover de
werkgevers. Want enkele proteststemmen
vanuit Unizo en VBO volstonden om toch al één maatregel te herroepen. Het extra maand loon, dat de werkgever zou
moeten waarborgen voor een zieke waarnemer, wordt al uitgesteld. Ik heb het lichte vermoeden dat van dit
uitstel ook afstel zal komen. Wat kan
voor de werkgever moet ook kunnen voor de werknemer. Een herlezing van het regeerakkoord dringt
zich op. Een herlezing met noodzakelijke
bijsturingen. Om dat te realiseren wens
ik u tonnen inspiratie toe.
Met vriendelijke groeten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten