Beste Fientje,
Het zat diep. Behoorlijk
diep. Het moest er uit. Dat gebeurde.
In een brief deed u verslag over uw wedervaren als politica. Die uitbarsting blies alle nuance weg. Maar dat maakte uw boodschap nog
duidelijker. U bent loslopend wild. Nergens kan u schuilen. Nergens bent u veilig. Ongeacht wat u doet, er wordt
geoordeeld. Beoordeeld. Veroordeeld.
Terecht of onterecht, het maakt niet uit. U bent politicus, u mag tegen de muur gezet
worden. U mag beschimpt en bespot
worden. It’s a part of the job, denken
wij dan maar.
Ik kan begrip opbrengen voor uw opengebarsten verontwaardiging. U knippert ongelovig met uw ogen. In deze brief, gericht aan u, meent u begrip
voor een politicus te ontwarren. Jawel,
inderdaad. In mij vindt u een
medestander. Ik heb het grootste respect
voor uw beroep. Het grootste en diepste
respect. Maar dat respect maakt mij niet
blind. Mijn kritisch vermogen blijft
overeind en intact. Vanuit dat kritisch
vermogen schrijf ik u deze brief. Ik wil
u geruststellen. Er zullen geen
krachttermen gebruikt worden. Er zal
niet gescholden worden. In heldere
bewoordingen wil ik mijn licht laten schijnen over deze door u aangekaarte
problematiek.
De politiek is verworden tot een circus. In die circuspiste staat de politicus
centraal. Vanuit de tribune wordt hij aangestaard
door het publiek. In die piste heeft hij
weinig manoeuvreerruimte. Elke stap, die
hij zet, wordt ontleed. Elke stap
ontlokt applaus. Of boegeroep. Vluchten achter de coulisse kan niet. Want dat is het grote verschil met die grote,
echte circussen. In die circussen
bestaat een pauze. In die circussen komt
de artiest op en gaat diezelfde artiest af.
Enkel voor zijn act blijft hij op het podium. Die luxe heeft een politicus niet. Hij staat constant onder de
schijnwerpers. De schijnwerpers van een
kritisch ontledende massa.
Het politieke debat is veranderd.
De spelregels zijn gewijzigd.
Niet langer gaat het om een strijd tussen ideeën. Die strijd is al lang van de baan. Afgevoerd als weinig interessant. De lezer of kijker lust die verslaggeving
niet meer. Alles moet pittiger. Alles moet meer gekruid. In die poging tot het pittiger maken, wordt
gefocust op personen. Het wordt een
strijd tussen personen. In die strijd
moet er een winnaar zijn. In die strijd
moet er een verliezer zijn. Een
tussenweg is niet mogelijk. De winnaar
wordt op het podium geroepen. De
verliezer wordt de vergeethoek ingeduwd.
Die zoektocht naar een mogelijke winnaar in elk politiek debat heeft een
bijzonder vervelend neveneffect. Een
compromis wordt onmogelijk gemaakt.
Omdat een compromis door partijen ervaren wordt als verlies. Omdat een compromis niet zwart is, noch
wit. Een compromis is grijs. Die kleur wordt helaas niet meer aanvaard.
Die strijd om winst is ook een gevolg van een andere,
betreurenswaardige evolutie. De
politieke poppoll en de steeds weerkerende peilingen. Populariteit wordt belangrijker dan inhoud. Gezien worden wordt belangrijker dan wat
gezegd wordt. Deze spijtige evolutie
werkt immobiliserend. De angst voor een
volgende peiling verhindert het nemen van noodzakelijke maar soms weinig populaire
maatregelen. Het regeringsbeleid heeft
geen tijd meer te groeien. Geen tijd
meer om uitgelegd te worden. De tijd dat
men enkele jaren ongestoord kon werken is ver voorbij. Altijd weer is er die volgende peiling. Altijd weer is er die volgende verkiezing. Die te korte tijd verhindert een politiek op
lange termijn. Een dergelijke politiek
is niet zichtbaar. Niet tastbaar. De poppoll vraagt om populaire
maatregelen. Om maatregelen, die de
politicus enkele plaatsen doet stijgen in de ranking.
Politiek bedrijven in het vizier van de politieke verslaggeving is
moeilijk. Bijzonder moeilijk. Want alles moet kort en bonding. Binnen enkele minuten. Liever een leuke quote dan een ellenlange
maar duidelijke uiteenzetting. Geen
moeilijke woorden ook. Eenvoudig en
simpel. De complexiteit van het dossier wordt
genegeerd. Want de kijker mag niet
afhaken. Het heilige kijkcijfer bepaalt
het debat. Bepaalt de lengte van het
debat. De politicus draait mee in dit
dolle circus. Al dan niet gewillig.
Maar het volstaat niet met de beschuldigende vinger enkel naar de
media te wijzen. Enkel die analyse zou
unfair zijn. Want de politicus dient ook
in de spiegel te kijken. Hij dient zijn
hand in eigen boezem te steken.
Ik hoop dat u uw brief ook verstuurd hebt aan de nationale
partijsecretariaten. Want ook de
partijen zelf hebben een aandeel in de ontwaarding van het politieke ambt. In hun zoektocht naar het electorale gewin
zijn zij meer en meer afgedreven van hun ideologieën. Ideologie was nauwelijks verkoopbaar. Niet voldoende sexy. In hun streven de grootste politieke familie
te zijn werden marketeers binnengebracht in de secretariaten. Politiek werd vermarkt. Politiek werd een product. Een product dat aan de man moest gebracht
worden. Net als een wasmiddel. Of een auto.
De boodschap verdween naar de achtergrond. Het grote verhaal was niet meer
belangrijk. In de plaats kwamen leuke gezichtjes. Vlotte gezichtjes. De inhoud was niet meer het
belangrijkste. Meer aandacht ging nu
naar de verpakking. De maakbaarheid van
de maatschappij was niet langer van tel.
In de plaats kwam de verkoopbaarheid.
Verkoopbaarheid van partijen en ideeën.
Leuk en gezellig waren plots de sleutelwoorden.
Die marketeers zitten nog steeds achter de knoppen. Samen met het partijsecretariaat bepalen zij
wat gezegd mag worden. De politicus
wordt veroordeeld tot nakauwen. Tot een
letterlijk nakauwen van de partijboodschap.
De politicus wordt een volger.
Een jaknikker. Nauwelijks heeft
hij nog enige inbreng. Zijn stem wordt
niet gehoord. Er bestaat geen wisselwerking meer. De communicatie verloopt enkel van boven naar beneden. Niet andersom. Zelfs bij stemmingen in
het politieke halfrond is die eigen inbreng nauwelijks bestaande. Zijn keuze wordt ingeperkt door de
partij. Hij mag enkel dat ene knopje
induwen. Dat ene knopje, dat hem door de
partij wordt toegestaan. Afwijken mag
niet. Dat wordt niet geduld. Partijdiscipline heerst. Die partijpolitieke drang naar orde en tucht
verstikt het debat. Die drang verstikt
de politicus en maakt hem bijna monddood.
Politiek wordt al te steriel.
Al die evoluties doen de mensen inzien dat de politicus eigenlijk maar
een gewoon mannetje is. Niks meer. Niks minder.
Hij is er één van ons. Hij staat
op gelijke hoogte. De kiezer kijkt niet
langer meer op naar die politicus. Want
zij staan op gelijke hoogte. Diezelfde
hoogte vergemakkelijkt het moddergooien.
Schelden mag onder gelijken. Dat
gebeurt. Steeds vaker. Zonder enig voorbehoud.
Politici hoeven niet op een hoger podium te staan. Die weg willen wij niet terug
bewandelen. Maar politici dienen wel het
aanzien uit die dagen terug op te eisen.
Het respect uit die dagen. Zij
dienen zich hiervoor te richten naar de media.
Naar het partijsecretariaat. Maak
van de politicus opnieuw een overtuigende dossiervreter. Verlaat het pad van de vlotte en flitsende
poppetjes. Laat u niet gijzelen door de
waan van de dag. Wordt opnieuw die
speler in het grote verhaal. Het
verhaal, dat verteld wordt over een lange termijn.
Ik wens u alle sterkte. Ik wens
u alle respect.
Met vriendelijke groeten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten