Open grenzen of sociale zekerheid. Brief aan Bart De Wever.

Beste Bart,

 

Tweeënhalfjaar geleden had u het over gelukzoekers.  Syrische vluchtelingen die over de grens met Turkije zijn geraakt, zijn veilig.  Indien zij dan nog besluiten verder te trekken, transformeren deze oorlogsvluchtelingen in economische vluchtelingen.  Zij zijn dan niet langer op zoek naar veiligheid.  Wel naar geluk.  U stelde toen dat een aanpassing van de Conventie van Genève diende overwogen te worden.  De bepaling dat de toegang tot de sociale zekerheid garandeert op het niveau van de eigen onderdanen was u een doorn in het oog.  U sprak.  Een rel was het gevolg.

 

Enkele maanden terug meende u opnieuw te moeten spreken.  De (schaduw)premier eiste zijn podium.  De mensenketting waarmee enkele duizenden actievoerders een politieoperatie in het Brusselse Maximiliaanpark probeerden te voorkomen, was een stap te ver.  U ontwaarde sympathie met de transmigrant.  Met de vluchteling.  U ontwaarde verzet.  Dat moest gecounterd worden.  Opnieuw kwam u met het argument van de sociale zekerheid.  U beweerde dat een opengrenzenbeleid incompatibel was met de sociale zekerheid.  Er diende gekozen te worden.  Open grenzen of de welvaartstaat.  Opnieuw had u gesproken.  Opnieuw was er een rel.

 

Ik schrijf u deze brief omdat ik meen dat er toch heel wat kan gezegd worden over die keuze.  Maar eerst moet mij iets van het hart.  Toen ik uw vrij podium las, kon ik een grijns niet onderdrukken.  Heel even moest ik glimlachen.  Uw rol als verdediger van de sociale zekerheid leek mij ten zeerste ongeloofwaardig.  Uit niks blijkt een bezorgdheid om onze sociale zekerheid.  Niet uit uw woorden.  Zeker niet uit uw daden.  Vele van uw voorstellen lijken deze sociale zekerheid eerder te ondergraven dan te versterken.  U, een pleitbezorger? Ik dacht het niet.

 

Een pleidooi ten gunste van de (oorlogs)vluchtelingen staat volgens u gelijk aan een pleidooi voor open grenzen.  Maar is dat werkelijk zo? Ik denk het niet.  Met open grenzen doet u veronderstellen dat iedereen zomaar binnen mag om zich hier te vestigen.  Iedereen.  Zonder enige uitzondering.  Het zal u niet verbazen als ik stel dat elk land een eigen migratiebeleid voert.  Het is nog even wachten op een uniform Europees beleid.  Voorlopig doet elk land het apart.  Dat beleid moet de toegang, het verblijf en het staatsburgerschap regelen.  Dat beleid werd afgetoetst en in overeenstemming gebracht met internationale verdragen en afspraken.  Dat beleid lijkt te werken.  Neen, ik moet het anders stellen.  Dat beleid werkt.  Negen op tien migranten komen Europa legaal binnen.  Het idee dat de migratie uit de hand loopt is dus onterecht.  We worden niet onder de voet gelopen.  Nochtans is dat het beeld, dat u ingang wil doen vinden.  Met het schrikbeeld van de open grenzen. 

 

Bijna constant wordt in de media gewag gemaakt van een vluchtelingencrisis.  Ook politici bedienen zich hiervan.  Heel waarschijnlijk om het dreigende karakter hiervan te benadrukken en allerlei beperkende maatregelen in te stellen.  Het beeld van een crisis dient dringend bijgesteld te worden.  Vooreerst is het zo dat vluchtelingen slechts een relatief klein deel vertegenwoordigen van alle migranten.  Tussen 1990 en 2010 verminderde het aantal vluchtelingen van 18,5 miljoen naar 16,3 miljoen.  In 2016 steeg het aantal naar 21,3 miljoen.  Dat was voornamelijk het gevolg van de oorlog in Syrië.  Ondanks deze cijfers kunnen we stellen dat vluchtelingen slechts zeven tot acht procent uitmaken van de totale migratiebevolking.  Interessant om mee te geven is dat 86% van alle vluchtelingen in ontwikkelingslanden verblijven.  Slechts 0,4% van de totale EU-bevolking is een vluchteling.  Europa wordt onder de voet gelopen? Ik dacht het niet.

 

Opnieuw keer ik terug naar de keuze tussen open grenzen en de sociale zekerheid.  Ik wens hier even mee te geven dat vluchtelingen tijdens het onderzoek van hun dossier enkel recht hebben op materiële hulp (huisvesting, maaltijden en begeleiding).  Pas als ze officieel het statuut van vluchteling krijgen, krijgen ze een verblijfsrecht in België.  Pas dan ook krijgen ze toegang tot de arbeidsmarkt en hebben ze recht op een leefloon.  Wel dient hierbij opgemerkt te worden dat een vluchteling (op het moment dat hij of zij een verblijfsrecht verkrijgt) geen toegang heeft tot het verzekerings- en bijdragestelsel van de sociale zekerheid (werkloosheid, invaliditeit, ‘normale’ kinderbijslag) aangezien hij of zij nog niet heeft bijgedragen aan de sociale zekerheid.  Het beeld dat de sociale zekerheid zou kraken onder druk van de vluchtelingen is een fabeltje, dat u in stand houdt om electorale redenen.  De pensioenen zitten beneden het Europese gemiddelde.  Het leefloon zit beneden de officiële armoedegrens.  Met die cijfers is het altijd handig een zondebok te zoeken buiten de eigen regeringspartij.  U hebt die zondebok gevonden.  De vluchteling is uw bliksemafleider.

 

Omdat we het nu toch over het financiële plaatje hebben, wil ik heel even stilstaan bij de recente berichten over het Agentschap Integratie en Inburgering.  Veel mensen dienen langer dan één jaar te wachten op lessen inburgering (maatschappelijke oriëntatie).  Cijfers uit januari tonen aan dat 1.500 mensen langer dan één jaar op een cursusaanbod wachten.  Nochtans vormt maatschappelijke oriëntatie de kern van het inburgeringstraject.  Het is aangetoond dat de kosten van migratie pijlsnel naar beneden kunnen als de integratie lukt.  Investeringen in de integratie van nieuwkomers betalen zich zo goed als altijd terug.  Indien elke migrant binnen de tien jaar een gemiddelde scholing kan gegeven worden, vallen de kosten volledig weg en kan de bijdrage zelfs positief worden.  Ik lees dan ook met stijgende verbazing dat het betreffende Agentschap wordt afgebouwd ondanks de wachtlijsten.

 

Tot slot wil ik nog even stilstaan bij de open grenzen.  Uw bewering dat aan de linkse zijde zou gepleit worden voor open grenzen, doet vermoeden dat u staat voor gesloten grenzen.  Nochtans, gesloten grenzen zijn een illusie.  Dat zou u moeten weten.  Het zou kunnen maar dat veronderstelt dat een land zich volledig zou afsluiten.  Een dergelijk beleid zou massale investeringen vragen om mensen zonder papieren op te sporen, bijeen te drijven en te deporteren.  Aan politionele diensten zouden enorme bevoegdheden en middelen gegeven worden voor toezicht.  Dit zou ondermeer willekeurige identiteitscontroles op grote schaal vereisen alsook veelvuldige raids op particuliere huizen waar mensen zonder papieren leven en werken.  Een dergelijk beleid zou niet mogelijk mogen zijn in een open en democratische samenleving.  Omdat alle te nemen en noodzakelijke maatregelen zouden resulteren in een totaal gebrek aan respect voor de mensenrechten.  Dat zal nooit lukken.  Dat zou nooit mogen lukken.  Want terwijl ik dit schrijf, wordt in het parlement hevig gediscussieerd over het wetsontwerp over woonstbetreding.  Zou dit een opstap kunnen zijn naar het geschetste scenario van gesloten grenzen? 

 

U had het over een keuze.  Een keuze tussen open grenzen en sociale zekerheid.  Ik heb lang gezwegen.  Te lang gezwegen.  Tot nu.  Nu wil ik praten.  Nu wil ik duidelijk stellen dat de actie aan het Maximiliaanpark een teken was.  Een politiek signaal, waaruit moet blijken dat vele burgers het huidige debat en beleid met verontwaardiging volgen.  Een verontwaardiging, die uitmondt in een daad van verzet.  Remco Campert schreef ooit dat verzet niet begint met grote woorden.  Verzet begint met kleine daden.  Daden zoals die menselijke ketting aan het Brusselse park.  Daden, waartoe ik ook mijn brief reken.  Omdat zwijgen niet langer meer kan.  Met deze brief sluit ik mij dan ook (helaas rijkelijk te laat) aan bij de mensen in en rond het Maximiliaanpark.  Ik sluit mij aan bij het verzet, dat hopelijk snel groter en massaler zal worden.

Beste Bart.  In het recente verleden schreef ik uw collega-politici reeds een brief.  Een brief, waarin ik vroeg om een ander, humaner migratiebeleid.  Ik meen dat deze brief daarbij aansluit en mijn eerder pleidooi nog versterkt.

 

Met vriendelijke groeten.