donderdag 21 december 2017

Uitgelezen: Hoe ik talent voor het leven kreeg. Brief aan Rodaan Al Galidi.

Beste Rodaan Al Galidi,
 
Hoe ik talent voor het leven kreeg? Het leven schijnt een geschenk te zijn, dat wordt gezegd.  Uit de titel van uw boek meende ik te mogen afleiden dat u zich hierin hebt bekwaamd.  Dat u zich onderscheiden hebt.  Om die reden verwachtte ik een hoopgevend boek.  Een boek met raadgevingen.  Om zelf tot een goed en volwaardig leven te komen.  Dat was niet echt goed gedacht van mij.  Een mens kan zich al eens vergissen.  Ik dus ook.  Uw boek bleek iets anders te zijn.  Iets helemaal anders.
 
In uw boek doet u verslag van uw verblijf in een asielzoekerscentrum.  Kortweg AZC genoemd.  U getuigt wat er achter die drie letters verscholen zit.  Want u was een ingezetene.  U was een bewoner.  Ik wist al een beetje wat ik mocht verwachten.  In het verleden las ik Problemski Hotel van Dimitri Verhulst.  Dat boek was een aanzet.  Een begin.  Ondanks de literaire kwaliteiten van dat boek, bleef de auteur een buitenstaander.  U niet.  U zat er middenin.  Zoals ik al zei, u was een bewoner.  Dat maakt uw verhaal anders.  Echter.  Intenser.
 
U ontdoet die drie letters van zijn nutteloze verpakking.  U neemt de verhullende vermomming weg.  Wat rest is de essentie.  De naaktheid van de feiten.  U stelt het AZC gelijk met het langste wachten van uw leven.  Het leven in het centrum staat on hold.  U vergelijkt het centrum met een bushalte of treinstation.  Enkel met dat ene verschil.  Aan een bushalte stopt ooit een bus, die de reiziger oppikt.  Aan een treinstation stopt ooit een trein, die de reiziger oppikt.  Dat gebeurt niet in het centrum.  Het centrum is stilstand.  Een begraafplaats voor levende lijken, zo noemt u het.  Dat is pijnlijk.  
 
Ik las uw boek.  Ik voel de pijn.  In die mate dat ik mij wil verontschuldigen tegenover u.  Ik verontschuldig mij voor de weg die u moest afleggen.  Irak, Jordanië, Thailand, Maleisië, Thailand, Laos, Vietnam, Nederland, Duitsland, Nederland, Noorwegen, Nederland.  Europeanen zouden deze wereldreis kunnen ervaren als een manier om zichzelf te vinden.  U niet.  Voor u is deze reis pure noodzaak.  Noodzakelijk om eindelijk vrijheid te vinden.  Te ervaren.  U bent geen toerist.  U bent vluchteling.  Een vluchteling op zoek naar een manier om eindelijk mens te worden.  U wenst eindelijk die angst af te leggen.  Die voorzichtigheid weg te gooien.
 
Ik wens mij te verontschuldigen voor dat brute onthaal op Schiphol.  Voor uw eerste kennismaking met een beleid dat dwingt tot hardheid.  Tot kilheid.  Menselijkheid lijkt verboden.  Nochtans, het kan anders.  Dat mocht u ervaren in Noorwegen.  Daar voelde u hoe het ook kan.  Asielzoekers kunnen met begrip tegemoet getreden worden.  In Nederland was het anders.  U had in Noorwegen willen blijven.  Dat kon niet.  Dublin stak hier een stokje voor.
 
Ik wens mij te verontschuldigen voor de vele regeltjes.  Een teveel aan onnodige regeltjes.  Een teveel aan absurde straffen.  Terecht schrijft u dat Irak, uw vaderland, gevaarlijk is voor uw lichaam terwijl Nederland een gevaar betekent voor uw geest.  Het willekeurige en niet consequente gebruik van die regeltjes pleegt een aanslag op uw geest.  Die dagelijkse verplichting zich te melden maakt een mens gek.  Omdat het tot niets dient.  
 
Ik wens mij te verontschuldigen voor de verwachtingen, die gecreëerd maar niet of nauwelijks ingelost worden.  U zegt dat de hoop gedood wordt in het centrum.  Diezelfde hoop had u nochtans gered van oorlogen, rampen en ellende.  Eens in Nederland wordt die levensreddende hoop u afgenomen.  Uw eindeloze wachten doet u uw geloof verliezen.  Uw geloof in liefde, vrede, rust en toekomst.  U rest enkel te wachten.  Wachten.  Wachten.  Wachten.  Enkel slapen kan dat proces heel even stilleggen.  Enkel via die slaap kan u slechts tijdelijk ontsnappen aan het AZC.
 
Ik wens mij te verontschuldigen voor uw gevoel behandeld te worden als een hond.  Een gelijke behandeling blijkt geen recht te zijn.  De asielzoeker is altijd de schuldige.  Hij moet zich aanpassen.  Moet gehoorzaam en onderdanig zijn.  In uw boek stelt u dat asielzoekers de Nederlanders hun zorgeloosheid doen verliezen.  Die vaststelling doet u besluiten dat het prettiger is in het AZC dan op de Nederlandse straat.  Een harde, pijnlijke vaststelling.
 
Ik wens mij te verontschuldigen voor de oneerlijkheid bij asielprocedures.  Voor de laakbare houding van pro deo advocaten.  Voor een te moeilijke toegang tot medische behandeling.  Voor de zelfmoorden in het centrum.  Voor de onmogelijkheid afscheid te nemen van uw overleden vader. Voor … Voor …
 
U ontvluchtte de oorlog in Irak.  Een oorlog, die alles verandert.  Zelfs een opgroeiend kind.  Zelfs een volwassen vader.  U vluchtte om niet te moeten dienen als soldaat.  U ontvluchtte een land.  Een kooi.  Want als u de grens van uw eigen land enkel kan oversteken weggestopt tussen schapen, mag dat land een kooi genoemd worden.  Dat alles ontvluchtte u.  Daarom kwam u naar Nederland.  Om in Nederland te leven.  Eindelijk te leven.
 
Negen jaar lang diende u te wachten.  Een generaal pardon, dat als bewijs moet dienen voor een failliet beleid, bracht u verlossing.  Terecht stelt u dat die veel te lange wachttijd een bewuste strategie is.  De willekeur en vele vertragingsmaneuvers zijn enkel bedoeld om anderen buiten te houden.  Dat schrijft u.  Dat bewijst u.
 
Beste Rodaan Al Galidi.  Ik las uw boek.  Uw aanklacht.  U verzacht die aanklacht met een gezonde dosis humor.  Maar net in die humor klinkt uw kritiek het hardst.  Net die humor stelt alles helder en duidelijk.  Ik las uw noodzakelijk boek.  Uw verontrustende aanklacht.  Ik begin te begrijpen hoe u talent voor het leven kreeg.  Dat moet niet evident geweest zijn.  Enkel koppigheid en volharding kan u zo ver gebracht hebben.  Ik wens u te danken voor uw boek.  Voor uw getuigenis.  Ik wens u een gelukkig en vol leven toe.  Als mens.  Als schrijver.  Dat wens ik u van harte toe.
 
Met vriendelijke groeten.
 
Info:
ISBN 978 94 91921 41 4 | 397 pag. | NUR 301| paperbackeditie | € 15,- | Uitgeverij Jurgen Maas/EPO distributie.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten