Kilometerheffing: een gunstig, voorlopig rapport. Joepie!

Begin dit jaar was er behoorlijk wat ophef in ons Belgenlandje.  Toen werd er een proefproject aangekondigd rond een kilometerheffing.  Een storm van protest stak op.  Heel even leek het alsof de Belg niet met een baksteen maar met autobanden in de maag werd geboren.  Een aanslag op de kleine man, zo werd het nogal populistisch omschreven.  Een petitie tegen de kilometerheffing verzamelde in twee dagen na de aankondiging van het project meer dan honderdduizend handtekeningen.  Vanwaar al die commotie? Ik dacht dat het om een proefproject ging.  Voor één keer dat regeringen in België de mogelijke effecten van een nog te nemen maatregel willen nagaan via een uitgebreid project, steigert de Belg.  Ik vond die reactie een beetje vreemd.  Onze heren en dames politici wilden in dit dossier met kennis van zaken oordelen.  Op basis van cijfers wilden zij een verdere stap zetten in het mobiliteitsdossier.  Een te verdedigen houding, leek mij.  Een houding, die ook in andere domeinen om navolging vraagt.  Maar de burger had het zo niet begrepen.  Op Facebook lieten zij hun verontwaardiging via allerlei actiegroepen de vrije baan.  Zelfs het aanvankelijke enthousiasme bij onze politici leek fel te minderen.  Onder druk van het protest leken zij hun kar te keren.  Slechts enkelen durfden op te merken dat het slechts een proefproject betrof en dat het misschien geen kwaad kon om de resultaten af te wachten.  Die resultaten zouden immers meer kunnen vertellen over mogelijke beleidskeuzes.

 

Deze week werd een voorlopig rapport gepubliceerd.  De resultaten uit dat rapport lijken veelbelovend.  Die kilometerheffing lijkt te doen wat zij moet doen.  Die heffing doet mensen nadenken over hun gedrag.  Die heffing doet mensen uitkijken naar alternatieven.  Als conclusie lijkt dit een beetje aan de magere kant.  Cijfers vertellen een duidelijker verhaal.  

 

Het rapport geeft aan dat het aantal gereden autokilometers daalt met vijf en een halve procent (5,5%).  In stedelijk gebied wordt zelfs een daling genoteerd van acht procent (8%).  Experten noemen deze cijfers zelfs een onderschatting.  In het proefproject wordt met virtueel geld gewerkt.  De proefpersonen voelen de effecten van hun gedrag nauwelijks.  Anders zou het zijn indien de proefpersonen wel in hun echte en niet in hun virtuele portefeuille worden geraakt.  Daarom menen experten dat het effect van de kilometerheffing op het aantal gereden autokilometers hoger zou liggen.

 

Er wordt dus minder gereden.  Autogebruikers gaan immers op zoek naar alternatieven.  Chauffeurs lijken plots te ontdekken dat zij voeten hebben.  Dat zij met diezelfde voeten kleinere afstanden kunnen overbruggen.  Niet enkel hebben zij voeten.  Velen hebben ook een fiets.  Die fiets wordt herontdekt.  Plots wordt die fiets een te overwegen alternatief.  Onder druk.  Blijkbaar hebben de Belgen toch dat duwtje nodig.  Dat financiële duwtje.

 

Maar niet enkel ontdekken wij onze voeten of onze voeten.  Plots beseffen wij dat het niet altijd nodig is de wagen te nemen en ons naar het dichtstbijzijnde grootwarenhuis te haasten.  Wij merken dat er ook heel wat buurtwinkels zijn.  Dat ook in deze winkels boodschappen kunnen gedaan worden.  Heel misschien ligt hier een taak voor Unizo.  Deze organisatie kan haar schouders zetten onder dit initiatief.  Dat zou veel beter te zijn dan te pleiten voor deze of gene coalitie.

 

Bijzonder interessant is ook dat het verkeer tijdens de spitsuren met bijna vier procent daalt.  Afhankelijk van het te betalen bedrag passen de autogebruikers het tijdstip van hun autorit aan.  De kilometerheffing stuurt dus het autogebruik.  Heel misschien moet dit pad verder bewandeld worden in plaats van het aanleggen van nog meer rijstroken.  Want meer rijstroken trekken enkel meer auto’s aan.  Een maatregel met een gunstig effect op files verdient verder onderzoek.

 

Niet enkel verdient dit project verder onderzoek.  Heel misschien verdient dit proefproject een uitbreiding.  Waarom enkel beperken tot de Brusselse GEN-zone? Waarom niet verder uitbreiden tot een groter grondgebied? Om zo na te gaan welke resultaten dan bekomen worden?

 

In elk geval sterkt dit voorlopig rapport mij in mijn overtuiging dat een kilometerheffing ernstig moet overwogen worden.  Dat wij verder moeten durven gaan dan enkel een studie.  Theorie zal in praktijk moeten omgezet worden.  Ik ken al de mogelijke bemerkingen op mijn voorstel.  Dat ik gemakkelijk praten heb.  Ik woon in Gent, ik werk in Gent.  Dan is het gemakkelijk om voor het gebruik van de fiets te pleiten.  Dat is waar.  Maar ook ik moet telkens een keuze maken.  Zo moet ik ook bij regen de verleiding weerstaan toch maar de wagen te nemen.  Als wij weten dat het overgrote deel van het autogebruik verplaatsingen betreft van minder dan vijf kilometer, moet ik mijn pleidooi heel misschien nog intensifiëren.  Ik heb geen kinderen, dat wordt mij ook wel eens gezegd.  Boodschappen voor een gezin, dat vraagt wel eens om een wagen.  Dat erken ik.  Maar een bezoek aan de ouders of grootouders kan toch met de fiets.  Bovendien neem ik de fiets omwille van de kinderen.  Omwille van de volgende generaties.

 

Laat mij duidelijk zijn.  Ik ben niet tegen de wagen.  Ik heb ook een wagen.  Ik gebruik zelfs die wagen.  Maar niet altijd.  Heel vaak laat ik de wagen aan de kant.  Dat is wat ik bepleit.  Dat de wagen minder wordt gebruikt.  Dat wij die wagen veel meer aan de kant laten.  Als die gedachte in de hoofden van de autogebruikers begint binnen te sluipen, zou het goed zijn.  Als die gedachte ook wordt omgezet in eigenlijke daden, zou het nog beter zijn.  De kilometerheffing lijkt de Belg een duwtje te geven in die omschakeling.

 

Interessante link:

Weg met de misverstanden over een slimme kilometerheffing – BBL.