Beste Christine,
Martin Luther King, die man kende ik.
Met een bijna absolute zekerheid durf ik te beweren dat iedereen deze
man wel kent. Iedereen, zonder enige
uitzondering. Iedereen zal wel kunnen
vertellen dat deze man één van de prominentste leden was van de Amerikaanse
burgerrechtenbeweging. Alom wordt hij
geroemd om zijn geweldloze verzet tegen de rassenongelijkheid.
Met eenzelfde zekerheid durf ik te beweren dat bijna niemand zal weten
wie Robert F. Williams was. Dat is nochtans
het hoofdpersonage uit uw boek. Misschien
een vreemde keuze om een boek rond een minder gekend iemand op te bouwen. Maar dat is het niet. Uit uw keuze spreekt een zekere
eigenzinnigheid. Bovendien maakt die keuze
het boek om een extra reden interessant.
Uw boek toont hoe het geweldloze verzet op kleiner, lokaal vlak wordt
ingevuld. Hoe diezelfde strijd, ver weg
van de televisiecamera’s, wordt ervaren en beleefd.
Soms is een boek nodig om te ervaren hoe de werkelijkheid echt was. Om ten volle de ernst van de situatie te
begrijpen. Vaak kennen wij wel de
historische feiten maar ontbreekt de kennis omtrent de impact van diezelfde
feiten. Zo had ik het boek Beijing Coma van
Ma Jian nodig om mij bewust te worden van de betekenis van de
studentenprotesten op het Tiananmenplein in Peking. Eenzelfde effect had uw boek. Uw boek schudde mij wakker. U dwong mij voorbij die historische ‘I have a
dream’ speech van Martin Luther King te kijken.
Die speech deed mij geloven dat alles nog vrij vreedzaam verliep. Maar dat was het niet. U vertelt over de wreedheden van de Ku Klux Klan. Over de verstrekkende gevolgen van de rassenongelijkheid. Hoe zwarten de toegang werd geweigerd tot
openbare zwembaden. Tot filmzalen. Hoe zij op bussen werden afgezonderd van de
blanken. U deed mij de impact van al die
maatregelen voelen. Op een overtuigende,
bijna realistische wijze.
U toonde mij de kracht van een overtuiging. In vredestijd is het hebben van een
overtuiging nauwelijks gedurfd. Anders
wordt het in tijden van oorlog of onderdrukking. Dan wordt het hebben van en het vasthouden
aan een overtuiging helemaal anders. Op
die momenten vraagt het moed. Lef. Durf. Dat
alles blijkt Robert F. Williams in overvloed te hebben. Op geen enkel moment twijfelt hij. Op geen enkel moment aarzelt hij. Resoluut gaat hij zijn uitgestippelde weg. Nooit wijkt hij af. Zelfs niet als hij moet uitwijken naar
Cuba. Of verder nog. Naar China.
Recht op zijn uiteindelijke doel stapt hij af.
Die vasthoudendheid heeft niet enkel een invloed op het leven van
Robert F. Williams zelf. Het beïnvloedt
ook de levens van de mensen rondom hem.
Het leven van zijn kinderen.
Het leven van zijn echtgenote.
Dat illustreert u treffend door het verhaal te laten vertellen door de
jongste zoon en de echtgenote. Beiden
vertellen hun verhaal. Kijken op hun
eigen manier terug op de gebeurtenissen.
In die terugblik valt er enige gelijkenis te lezen. De zoon twijfelt soms aan de aanwezigheid van
een vader. Twijfelt aan de liefde van
een vader voor zijn zoon. De echtgenote
twijfelt aan de aanwezigheid van een man.
Twijfelt aan de liefde van een man voor zijn vrouw. Beiden zien en menen vaak dat de rol van
politiek voorvechter de bovenhand haalt op de familiale rol. Dat eist zijn tol.
Na het overlijden van Robert F. Williams, blijven de echtgenote en de
zoon achter. De echtgenote is overtuigd
dat het verhaal moet verteld worden. De
zoon twijfelt. De zoon geniet van de
verworvenheden van de harde strijd van zijn vader. Hij twijfelt aan de noodzakelijkheid om dit
verhaal te vertellen. Want wie ligt hier
nog wakker van. Het zijn andere
tijden. Tijden, waarin andere regels
gelden. Over die tweestrijd doet u ook
verslag. Over dit innerlijke,
persoonlijke gevecht.
Ik weet dat het verhaal moet verteld worden. Want bijna nooit is iets echt verworven. Altijd kunnen vermeende verworvenheden in de
verdrukking komen. Van de mens wordt een
blijvende alertheid gevraagd. Dat mag
blijken uit het recente politiegeweld tegen zwarten in de Verenigde
Staten. De geschiedenis herhaalt zichzelf
niet maar zij remt wel. Dat wist Mark
Twain al. U lijkt het ook te weten. Want uw boek komt op een bijzonder
interessant moment.
Ik heb uw boek gelezen. Uw
aangrijpende verhaal. Uw meeslepende
verhaal. Ik leerde een
bewonderenswaardig man kennen. Een
volhardend man. Een vader. Een echtgenoot. Want ook dat was hij. Dat weet ik nu. Dat besef ik nu. Robert F. Williams? Een groot man. Ik wil u danken voor de ontmoeting met deze
man.
Wij staan in ons leventje. In
ons luxueuze leventje. Waarbij wij al te
gemakkelijk vergeten welke strijd hiervoor werd geleverd. Al te vaak vergeten wij die mensen met een
niet aflatende overtuiging. Een
overtuiging, die noodzakelijke veranderingen in het maatschappelijke leven in
gang gezet hebben. Uw boek is een
wake-upcall. Brengt ons dit alles nog
even in herinnering.
Beste Christine, ik wil u danken voor dit mooie boek.
Met vriendelijke groeten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten