Het Gentse circulatieplan en het protestlied Mein Gent. Brief aan Kurt Burgelman.

Beste Kurt,

 

Laat mij vooraf duidelijk zijn.  Het knippen door AVS van uw protestlied Mein Gent uit het programma Es ‘t er iets te doen misschien kan ik geenszins goedkeuren.  Het excuus van AVS doet niet ter zake.  U was uitgenodigd om een liedje te zingen.  Zij hadden u een vrij podium moeten geven.  Daniël Termont, die aanwezig was als gast in hetzelfde programma, kon kort gevraagd worden om een reactie.  Woord en wederwoord, zo heeft het altijd gewerkt.  Zo had het ook bij u moeten werken.  Het door AVS gekozen scenario deed meer kwaad dan goed.  

 

Toch wou ik het in deze brief niet hebben over bovenstaande.  In deze brief wou ik het hebben over uw protestlied.  Dat is de kern van mijn brief.  Want ik heb geluisterd naar uw protestlied.  Op vele punten verschillen wij van mening.  In uw protestlied gaat u nogal zwaar uit de bocht.  Ik kan enkel hopen dat de compactheid van een lied u tot deze ongenuanceerde kijk op de feiten heeft gedwongen.

 

U ergert zich aan het stilstaande verkeer.  Dat zou een gevolg zijn van het circulatieplan.  Dat is natuurlijk niet zo.  Vóór het circulatieplan stonden de wagens ook al stil.  Dat ontkennen zou u ziende blind maken.  Bedoeling van het circulatieplan was de binnenstad bereikbaar te houden.  Autobestuurders kunnen de stad niet langer meer doorkruisen.  De stad werd opgedeeld in sectoren en autovrije gebieden.  Om van de ene sector naar de andere te gaan, moet de autobestuurder voortaan de stadsring op.  Bij aanvang was men bezorgd dat de verkeersdruk op de Gentse Ring zou toenemen.  Dat gebeurde ook maar door ingrepen op voorname punten bleef de gemiddelde reistijd wel grotendeels onveranderd.  Op enkele plaatsen gaat het wat sneller, op andere wat trager.  U mag zich dus ergeren aan het stilstaande verkeer maar mag in deze ergernis de realiteit niet uit het oog verliezen.

 

Om de binnenstad bereikbaar te houden zou het circulatieplan het autogebruik in het centrum moeten ontmoedigen en andere vormen van vervoer moeten stimuleren.  De stad slaagde in haar opzet.  Sinds de start van het circulatieplan steeg het aantal fietsers met vijfentwintig procent.  Ook het aantal gebruikers van het openbaar vervoer nam toe, tot gemiddeld achtentwintig procent in de avondspits.  Tezelfdertijd daalde het autoverkeer met twaalf procent.  

 

Veel winkels en cafés zouden failliet gaan.  Bij die faillissementen wordt vaak met een beschuldigende vinger naar het circulatieplan gewezen.  Dat plan zou door tegenstanders aangehaald worden als dé reden terwijl door de betrokken personen vaak een veelheid aan factoren wordt gegeven voor het stopzetten van een zaak.  In die veelheid aan factoren wordt vaak verwezen naar e-commerce.  Die concurrentie zou zwaar zijn.  Voor sommigen te zwaar.  Een andere aangehaalde reden is dat er geen overnemer klaar staat.  Dat de tweede, derde of vierde generatie niet klaar staat om de zaak voort te zetten.  Maroquni, de winkel van Delvaux op de hoek van de Zonnestraat, gaf ook als reden mee dat het merk Delvaux hun eigen winkels wil.  Geen zelfstandige winkels, die ook producten van Delvaux verkopen.  Gevestigde waarden, die besluiten te stoppen, halen ook een gewijzigd aankoopgedrag aan als reden.  Jongeren zouden zo de voorkeur geven aan kleine, nieuwe, hippe zaakjes en de gevestigde waarden links laten liggen.

 

Bij de start van het circulatieplan werd een verschuiving in het soort handelszaken voorspeld.  De eerste, meest evidente slachtoffers zijn zaken met spullen die je niet zomaar kan dragen.  Zoals een Media Markt.  Daarna komen de handelszaken waar je snel heen wil om iets op te halen.  Dan kan het best lastig zijn als je niet meer tot aan de deur kan met de auto.  Dit is misschien het scenario dat zich nu uitrolt in Gent.  Toch wordt verwacht dat het juiste soort handelszaken de gaten zullen opvullen.  Dat zien we als wij kijken naar Groningen.  Deze stad, die als eerste een circulatieplan invoerde, had ook een aanpassingsperiode nodig.  Op lange termijn zag men evenwel meer activiteit en meer kleinhandel.

 

Misschien kan het ook wel nuttig zijn even stil te staan bij een onderzoek waaruit blijkt dat winkeliers het aantal klanten dat met de auto naar hun zaak komt overschatten.  Ander onderzoek toont aan dat extra ruimte geven aan fietsers en voetgangers ten nadele van het autogebruik ofwel geen ofwel een positieve impact heeft op de omzet.  De auto zou niet het favoriete verplaatsingsmiddel zijn van mensen die inkopen doen bij lokale handelaars in hun wijk, stads- of dorpscentra.  Bovendien zouden klanten die te voet of met de fiets winkelen meer uitgeven dan zij die met de wagen boodschappen doen.  Autogebruikers spenderen per winkeltrip meer maar fietsers gaan vaker naar de winkel en geven daardoor alles samen meer uit.

 

Al dat onderzoek en al die voorspellingen mogen ons evenwel niet blind en doof maken voor de terechte verzuchtingen van handelaars.  Wij moeten naar hen luisteren en samen met hen zoeken naar oplossingen.  Dat gebeurt niet.  Dat zou mijnheer de schepen niet interesseren.  Zo zingt u het in uw protestlied.  Met die bewering gaat u voorbij aan de vele initiatieven die vanuit het stadsbestuur worden ondernomen om de lokale handel te promoten.  Recent werd een nieuwe campagne opgestart.  Overal in een straal van dertig kilometer rond de Botermarkt zal men een flyer in de bus krijgen met de slogan Nog ne keer naar Gent? Fluitje van ne cent! Gekoppeld aan die campagne is de website www.fluitjevannecent.gent, waar men verkeers- en parkeerinformatie kan opvragen op eigen maat.  Naast deze campagne is er nog PuurGent, waarin tot eind 2019 1,1 miljoen euro wordt gepompt.  Via deze actie worden eindejaarsacties, koopzondagen en allerlei evenementen opgezet.  Er beweegt dus wel iets in Gent.

 

Dan is er nog die ene ergernis van u.  Die knippen.  Die rode strepen.  Die betonblokken.  Net deze ingrepen zou u moeten toejuichen.  De herinrichting van de straat is immers tijdelijk en vraagt geen grote structurele werken.  Het is de bedoeling om de situatie na vijf à tien jaar te evalueren alvorens over te gaan tot een definitief ontwerp.  Uit deze ingrepen moet blijken dat het stadsbestuur niet kan beschuldigd worden van dictatoriale trekjes.  Het bestuur staat open voor kritiek.  Het bestuur wil luisteren naar voorstellen tot verbetering en/of bijsturing.  Een goede communicatie neemt zij ernstig.  Dat mag ondermeer blijken uit de recentste bijsturingen van het circulatie- en parkeerplan.  Zo kwam er een vereenvoudiging en versoepeling van het vergunningensysteem en werden de parkeertarieven in gunstige zin aangepast.  Ook wordt voorzien in een bijkomende shuttledienst van de Watersportbaan naar de Kouter.

 

Gent is niet onbereikbaar.  Wie de stad in wil om te shoppen, te eten en/of te drinken, heeft geen hinder van het circulatieplan.  Alle parkings blijven net zoals vóór het circulatieplan vlot bereikbaar.  We mogen kritiek hebben op het circulatieplan.  Opbouwende en gefundeerde kritiek.  Maar loop niet te roepen dat Gent onbereikbaar is.  Want dan doe je de werkelijkheid geweld aan.  Dan neem je een loopje met de werkelijkheid.  Bovendien versterkt al dat lege geroep het risico op een selffulfilling prophecy.  Mensen zullen echt gaan geloven dat zij Gent niet meer in of uit kunnen en zullen Gent daarom mijden.  Zou het kunnen dat al dat lege geroep meer schade toebrengt aan de lokale handel dan het eigenlijke circulatieplan?

 

Net als u ben ik zot van mijn Gent.  Van ons Gent.  Maar ik wil een Gent, dat vooruit kijkt.  Niet een Gent, dat achterom kijkt.  Ik wil een vernieuwend en inspirerend Gent.  Een Gent dat de uitdagingen van vandaag met open blik tegemoet treedt.  Een Gent, dat beseft dat de auto niet langer meer de dominante factor kan zijn in het stadscentrum.  Andere steden kwamen tot dezelfde slotsom: Madrid, Helsinki, Hamburg, Kopenhagen, Amsterdam, Bordeaux, Leuven, … Gent is niet kapot.  Integendeel.  Gent bruist.  Gent bloeit.  U ziet het duidelijk anders.  Maar dat verschil in mening weerhoudt mij er niet van u het allerbeste te wensen.

 

Met vriendelijke groeten.