Mijn reisverhaal Rusland. Dag 11: Kostroma - Soezdal.

Wij blijven wat langer in bed.  We trekken Kostroma niet in.  We willen het rustig houden.  Eventjes geen koersen naar hot en her.  Er zijn nochtans dingen te doen.  Dingen te zien.  Wij zouden naar de brandwachttoren kunnen gaan.  Naar het Huis van generaal Borshchov.  Naar het Paviljoen van Ostrovskiy.  Naar het Klooster van de Openbaring van Christus.  Naar het Kunstmuseum.  Dat alles zouden we kunnen doen.  We doen het niet.  Wij blijven liggen.  Draaien ons nog even in bed.  De batterijen zijn toe aan een oplaadbeurt.  Slapen kan hiertoe bijdragen.

 

Die rust zullen we de volledige dag aanhouden.  Neen, wij blijven niet in bed.  Geen bed-in, in navolging van Yoko Ono en John Lennon.  Geen pacifistische protestactie.  Nochtans, het zou kunnen.  Met de aanwezigheid van Rusland in Syrië zou een oproep tot vrede op zijn plaats kunnen zijn.  Maar we houden de politiek even buiten.  Wij zijn op reis.  Politiek en reizen mogen niet samengaan.  Ik ben nochtans een politiek beest.  Niet op reis evenwel.  In mijn hoofd wil ik de nodige rust.  De nodige rust om dingen op te nemen.  Die mogelijkheid tot opname wordt danig verstoord door politieke overpeinzingen.  Ik doe het dus niet.  Ik duw de politiek voor mij uit.

 

Bij die rust moet ik denken aan de Ronde van Frankrijk.  Ik denk aan die verbindingsritten in de Ronde.  Altijd een mogelijkheid om zich even weg te steken in het peloton.  Om even op adem te komen.  Vandaag wordt een dergelijke verbindingsrit.  Wij rijden van Kostroma naar Soezdal.  Zonder enige tussenhalte.  Nergens zullen we stoppen.  Slechts aan het einde van de rit zullen wij de bus verlaten.  Net vóór het binnenrijden van Soezdal houden wij halt aan het Verlossersklooster van Sint-Euphimius.  Dat wordt onze eerste stop.

 

Vandaag is het de derde dag dat wij doorheen de Gouden Ring rijden.  In die drie dagen heb ik al meer heiligen leren kennen dan in mijn volledige, voorbije leven.  Sint-Simeon.  Demetrius.  Johannes de Godgeleerde.  Nicolaas de Waterdrager.  Nicolaas de Wonderdoener.  Elke heilige heeft zijn eigen kerk.  Of meerdere kerken.  Zo hoort het.  Het heiligenstatuut heeft zo zijn verplichtingen.  Om die verplichtingen kan men niet heen.

 

De Gouden Ring lijkt enkel te bestaan uit kerken.  Eén lange aaneenschakeling van heiligdommen.  Elk dorpje in die Gouden Ring lijkt op een zelfde wijze opgebouwd te zijn.  In die mate dat ik elk dorpje kan samenvatten in één lettercombinatie.  Elk dorpje kan teruggebracht worden tot KKK.  Ik bedoel dan niet dat Amerikaanse clubje.  Dat is het niet.  Gelukkig maar.  Elk dorpje kan teruggebracht worden tot Kerken, Kloosters en Kremlins.  KKK.  Kerken en kloosters, een mens vindt die overal.  Overal in de wereld werden zij neergepoot.  Zieltjes winnen kan niet zonder een uitvalsbasis.  Die werden dan ook vol gretigheid gebouwd.  Tot eer en glorie van het Hogere.  Dat er ook meerdere kremlins zijn, die kennis was mij niet bekend.  Ik hoef mij daarover niet te schamen.  Ik hoef mij niet te verontrusten omdat ik bepaalde informatie ontbeer.  Een mens kan niet alles weten.  Diezelfde mens kan elke dag iets bijleren.  Elke dag pikt diezelfde mens wel iets op.  Dat maakt het leven boeiend.  Verrassend.  Verbazend.  Zonder verrassende verbazing zou het leven saai zijn.  Wie wil nu een saai leven? Niemand, denk ik zo.  Iedereen streeft naar een opwindend leven.  Elke dag één iets bijleren kan een bijdrage leveren aan dat streven.

 

Vele kremlins.  Toch is er dat ene verschil.  De meeste kremlins worden met kleine letter geschreven, gewoonweg kremlin.  Slechts één uitzondering.  Het Kremlin in Moskou wordt met hoofdletter geschreven.  Een grote letter.  Een grote K.  Noblesse oblige.  Het gebeurt bijna automatisch.  Als wij het hebben over Kremlin of kremlin denken wij meteen aan Moskou.  Alsof andere mogelijkheden niet bestaan.  De kleinere kremlins worden daarmee in de schaduw geduwd.  Worden verbannen naar de vergetelheid.  Enkel wat groot is, lijkt te worden gememoriseerd.  Het kleine verpulvert.  Wordt vermalen.  Het zou niet mogen.  Maar die hang naar het grote is des mensen.  Het zit ingebakken in de aard van de mens.  De Gouden Ring toont ons andere kremlins.  Toont dat ook in het kleine schoonheid kan schuilen.  Voorwaar een mooie oefening.

 

Met die voorbije mijmeringen lijk ik bijna te vergeten dat wij aan het Verlossersklooster van Sint-Euphimius staan.  Net voor het binnenrijden van Soezdal.  Ooit werd dit klooster gebruikt als staatsgevangenis.  Voor de tegenstanders van Catharina II van Rusland.  Na de dood van Catharina bleef het klooster gebruikt worden als gevangenis.  Deze keer voor politieke en religieuze dissidenten.  Pas in 1905 zouden de cellen ontruimd worden.  Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd ditzelfde klooster dan weer een interneringskamp van het Rode Leger.  Zo werden deze gebouwen ingeschakeld in het Goelag systeem.  U ziet, een klooster kan zo veel meer zijn dan enkel maar een klooster.  Ik moet denken aan het huidige debat.  Het debat omtrent de herbestemming van kerken.  Leeglopende kerken.  De mogelijkheden voor herbestemming zijn legio.  Rusland lijkt wel een voorloper te zijn in dit debat.  Zij maakten die denkoefening al enkele malen.  Doorheen de Russische geschiedenis kregen vele kerken een nieuwe bestemming.  Maar het resultaat van die denkoefeningen hoeven we misschien niet na te volgen.  Kerken omvormen tot gevangenissen.  Leukere, inventievere alternatieven moeten kunnen.

 

 

Het klooster is om nog een andere reden interessant.  Vandaag loopt in het klooster een tentoonstelling, gewijd aan de filmregisseur Andrej Tarkovski.  Ik zie enkele filmaffiches.  Tempo di Viaggio.  Rublyov.  De namen laten geen belletje rinkelen bij mij.  De regisseur is mij onbekend.  De films zijn mij onbekend.  Ik loop rond en moet tot de vaststelling komen dat de Russische film een zwart gat is voor mij.  Een gat in mijn cultuur? Ik zou het niet weten.  Wat gemist wordt, kan niet beoordeeld worden.  Ik zal en kan mij dus niet uitspreken over mogelijke gaten in mijn cultuur.  Toch valt mij na lang tobben (en via een hulplijn van medereiziger) een naam van één regisseur te binnen.  Ik denk aan Andrej Zvjagintsev.  Hij maakte Leviathan.  Die film doet eindelijk een belletje rinkelen.  Het mogelijke gat in mijn cultuur wordt zachtjes aan dicht gepleisterd.  De film won in 2015 de Golden Globe voor beste buitenlandse film.  In dezelfde categorie werd hij genomineerd voor een Oscar.  Die prijs mocht de regisseur niet ontvangen.  Het bleef bij een nominatie.  In Cannes werd hij genomineerd voor de Gouden Palm.  Ook die prijs mocht hij niet verzilveren.  Wel kreeg hij een troostprijs.  Cannes bedacht hem met de prijs voor beste screenplay.  Vele prijzen.  Dan moet het een belangrijke film zijn.  Ik realiseer me plots dat die film nog op mijn digibox staat.  Thuis.  Bij thuiskomst moet ik aan het werk.  Thuis wacht mij een kennismaking met de Russische film.  Ik ben nu al nieuwsgierig.

 

Het is laat op de avond als wij Soezdal binnentrekken.  De stad bezoeken zullen wij morgen doen.  Vanavond willen wij enkel nog de inwendige mens versterken.  Wij gaan op zoek naar een restaurant.  Dat vinden wij al snel.  Wij wagen ons aan de Russische keuken.  Wij hadden pelmeni al eens geprobeerd.  Een soort van ravioli.  Die keuze was ons meer dan bevallen.  Wij gaan dus voor een volgend Russisch gerechtje.  Wij kiezen voor borsjt.  Bietensoep.  Dat was mij enkel bekend als zesletterwoord bij kruiswoordraadsels.  Nog nooit had ik het geproefd.  Op onze reis moeten wij dit toch zeker één keer doen.  Vandaag zullen wij het doen.  Het werd een enorme meevaller.  Bijzonder lekker.  Mijn bordje was leeg en ik had spijt dat ik het nog niet voordien had gegeten.  Deze soep was lekkker.  De Russische keuken heeft zijn strepen verdiend.  Heeft mij overtuigd.

 

 

Na de borsjt keren we terug naar het hotel.  Het is reeds donker.  Bedtijd.  Morgen moeten we vroeg op.  Dan gaan we Soezdal verkennen.  Dan wacht ons een ontmoeting met de stad.

Mijn reisverhaal Rusland.  Dag 12: Soezdal – Moskou.  Te lezen op dinsdag 14/11/2017.